Od czego zależy cena kawy w kawiarni?

Kawa, będąca jednym z najpopularniejszych napojów na świecie, ma ogromne znaczenie zarówno kulturowe, jak i ekonomiczne. Zajmuje drugie miejsce po ropie naftowej pod względem wartości globalnego handlu surowcami. Historia cen kawy jest zróżnicowana, a na jej wahania wpływa wiele czynników, od lokalnych warunków pogodowych po globalne zmiany gospodarcze. W tym artykule przyjrzymy się 9 aspektom, które kształtują ceny kawy na światowych rynkach. Odpowiemy także na pytanie – od czego zależy cena kawy w kawiarni? 

Ceny kawy – od czego zależy?

Zrozumienie uwarunkowań wpływających cenę kawy jest kluczowe dla wszystkich uczestników rynku, od plantatorów, przez palarnie, aż po konsumentów. Wśród głównych elementów tej układanki specjaliści wskazują: warunki klimatyczne, choroby i szkodniki, koszty produkcji, politykę i regulacje, rynki finansowe i spekulacje, kursy walut oraz zrównoważony rozwój. 

Rozłóżmy te zagadnienia na czynniki pierwsze.

• Po pierwsze – popyt i podaż

Globalny popyt na kawę rośnie wraz z rozwojem kultury picia kawy w różnych regionach świata. Najwięksi konsumenci kawy to kraje Europy, Ameryki Północnej i Azji, gdzie spożycie kawy stało się stałym elementem kultury i codzienności. Z drugiej strony, produkcja kawy jest skoncentrowana głównie w krajach tropikalnych, takich jak Brazylia, Wietnam, Kolumbia i Etiopia. 

Dysproporcja między rosnącym popytem a możliwościami produkcyjnymi prowadzi często do wahań cen. Gdy podaż nie nadąża za popytem, ceny mają tendencję do wzrostu.

• Warunki klimatyczne

Obecne warunki klimatyczne odgrywają kluczową rolę w produkcji kawy. Zmiany klimatyczne, takie jak ocieplenie, nieregularne opady i ekstremalne zjawiska pogodowe, mają bezpośredni wpływ na jakość i ilość zbiorów kawy. 

Uprawy kawy są szczególnie wrażliwe na zmiany temperatur i opadów, co sprawia, że producenci muszą borykać się z coraz trudniejszymi warunkami. Susze, powodzie i przymrozki obniżają plony, prowadząc do wzrostu cen na rynkach światowych.

Naukowcy szacują, że do 2050 roku z powierzchni ziemi zniknie 50% obszarów nadających się do uprawy kawowców. Inne badania pokazują, że w ciągu najbliższych dekad może zniknąć nawet 60% gatunków dzikich kawowców. Jeśli nie uda nam się powstrzymać zmian klimatycznych, zbiory kawy będą mniej obfite, spadnie jakość zielonego ziarna, a ceny będą podlegać dużym wahaniom.

Więcej na ten temat piszemy na naszym bogu Palarni the White Bear:

Czy nasze wnuki będą piły taką samą kawę jak my?

Czy zmiany klimatyczne wpłyną na rynek kawy? (Spoiler: TAK i to bardzo)

• Choroby i szkodniki

Choroby i szkodniki stanowią poważne zagrożenie dla upraw kawy. Jednym z największych problemów jest rdza kawowa, choroba grzybicza, która może zniszczyć całe plantacje. Innymi groźnymi szkodnikami są chrząszcze kawowe i inne insekty, które atakują owoce i liście kawowców. W związku z tym producenci muszą inwestować w środki ochrony roślin i technologie zapobiegające rozprzestrzenianiu się chorób, co wpływa na koszty produkcji i ostateczne ceny kawy.

• Koszty produkcji

Jeśli jesteśmy już przy kosztach produkcji, to trzeba wiedzieć, że obejmują one wiele elementów. Wśród nich wymienić można: koszty pracy, transportu i inwestycji w nowoczesne technologie.

W krajach produkujących kawę, zmiany w wynagrodzeniach pracowników rolnych znacząco wpływają na ostateczny bilans. Postulaty związane z ich lepszym opłacaniem są przecież podnoszone od lat i w wielu miejscach doczekały się realizacji.

Do tego obrazu trzeba dodać transport, zarówno wewnętrzny, jak i międzynarodowy i związane z nim wahania cen paliw. Wdrażanie nowych technologii upraw i przetwarzania, tak cenionych przez świadomych konsumentów, co prawda zwiększa wydajność i redukuje emisję, ale wiąże się z dużymi inwestycjami, których ostateczny koszt ponosi każdy klient.

• Polityka i regulacje rządowe

Polityka celna, regulacje importowe i wsparcie rządowe mają istotny wpływ na rynek kawy. Rządy krajów produkujących kawę często wprowadzają subsydia i programy wsparcia dla rolników, aby pomóc im w walce z nieprzewidywalnymi warunkami klimatycznymi i ekonomicznymi. Polityka handlowa, w tym taryfy celne i regulacje dotyczące importu, również wpływają na ceny kawy, szczególnie gdy dotyczą one największych rynków konsumenckich.

• Rynki finansowe i spekulacje

Ceny kawy są również kształtowane przez handel na giełdach towarowych i spekulacje finansowe. Inwestorzy na rynkach finansowych wpływają na ceny poprzez swoje decyzje inwestycyjne. 

Wzrost zainteresowania inwestowaniem w surowce, w tym kawę, może prowadzić do wzrostu cen, nawet jeśli nie ma bezpośrednich zmian w popycie i podaży. Z drugiej strony, nagłe wyprzedaże mogą powodować spadki cen.

• Kursy walut

Kursy walut mają istotny wpływ na ceny kawy, ponieważ handel kawą odbywa się głównie w dolarach amerykańskich. Wahania kursów walutowych wpływają na koszty eksportu i importu kawy. Na przykład, osłabienie waluty krajów produkujących kawę może prowadzić do wzrostu ich dochodów z eksportu, co może wpłynąć na obniżenie cen na rynkach międzynarodowych. Przeciwnie, umocnienie dolara amerykańskiego podnosi koszty zakupu kawy dla importerów.

• Zrównoważony rozwój i certyfikaty

Zrównoważony rozwój staje się coraz ważniejszym aspektem w produkcji kawy. Certyfikaty takie jak Fair Trade, Rainforest Alliance i inne inicjatywy promujące zrównoważone praktyki rolnicze mają wpływ na ceny kawy. 

Nie jest tajemnicą, że produkcja kawy zrównoważonej wiąże się z wyższymi kosztami, które przekładają się na wyższe ceny na rynku. Konsumenci są jednak coraz bardziej skłonni płacić więcej za produkty, które są wytwarzane w sposób etyczny i ekologiczny.

Więcej przeczytasz tu: Kawa odpowiedzialna, czyli jaka?

• Globalne wydarzenia i ich wpływ na rynek kawy

Globalne wydarzenia, takie jak pandemia COVID-19, miały znaczący wpływ na rynek kawy. Pandemia spowodowała zakłócenia w łańcuchach dostaw, problemy z transportem oraz zmiany w zachowaniach konsumenckich. 

Konflikty zbrojne i niepokoje polityczne w krajach produkujących kawę również wpływają na stabilność produkcji i eksportu. To z kolei odbija się na cenach kawy.

Ceny kawy w pierwszym półroczu 2024 

W pierwszym półroczu 2024 roku obserwowaliśmy zmienność cen kawy, która podlega zarówno krótkoterminowym wahaniom, jak i długoterminowym trendom wzrostowym.

Przeczytaj także: Pomysł na biznes 2024 – kawiarnia franczyzowa 

Z analizy danych wynika, że ceny kawy mają wyraźny trend wzrostowy w okresie od stycznia do czerwca 2024 roku. Średnia cena kawy wzrosła z około 5.30 USD w styczniu do 5.82 USD w maju. Może to sugerować zwiększone zapotrzebowanie na kawę lub problemy w łańcuchu dostaw wpływające na ceny.

Mimo ogólnego trendu wzrostowego, występują również miesięczne wahania cen. Najniższą średnią cenę odnotowano w lutym (5.10 USD). W kwietniu i maju ceny znacznie wzrosły, osiągając odpowiednio 5.85 USD i 5.82 USD. Te wahania mogą być wynikiem sezonowych zmian w produkcji i dystrybucji kawy, a także wpływu czynników makroekonomicznych.

Prognozy cen kawy na przyszłość

Przy sprzyjających warunkach pogodowych, stabilnych kosztach produkcji i transportu oraz braku poważnych zakłóceń w łańcuchach dostaw, ceny kawy mogą stabilizować się lub nieznacznie spadać w drugiej połowie 2024 roku.

Możliwy jest również scenariusz, w którym ceny kawy będą się wahać w zależności od regionu i sezonu, z możliwymi okresowymi skokami cen w odpowiedzi na krótkoterminowe zakłócenia w podaży lub popycie.